Τρίτη 15 Ιουνίου 2010

Η έννοια του οικοσυστήματος


Κάθε σύστημα των βιοτικών και αβιοτικών παραγόντων μιας περιοχής ονομάζεται οικοσύστημα. Το σύστημα αυτό αποτελείται από δύο κύρια τμήματα: Α)Το σύνολο των ζωντανών οργανισμών, δηλαδή την βιοκοινότητα Β)Το σύνολο των μη ζωντανών παραγόντων, τον (βιότοπο). Τον αποτελούν στοιχεία όπως το έδαφος, το νερό, η ατμόσφαιρα, η θερμοκρασία κτλ. Την βιοκοινότητα αποτελούν όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί, που δέχονται τις επιδράσεις του αβιοτικού περιβάλλοντος. Υπάρχουν πολλοί τύποι οικοσυστημάτων. Στην θάλασσα ονομάζονται θαλάσσια οικοσυστήματα, όσα απαντούν σε ακτές αποκαλούνται παράκτια οικοσυστήματα, ενώ στην ξηρά ονομάζονται Χερσαία οικοσυστήματα. Όταν σε μια έκταση ξηράς υπάρχουν μόνο γεωργικές καλλιέργειες, τότε μιλάμε για ένα αγροτικό οικοσύστημα. Υπάρχουν, επίσης, και τα οικοσυστήματα των γλυκέων υδάτων, οι υγρότοποι. Ο ρόλος των τελευταίων είναι σημαντικός, καθώς παρέχουν τροφή και προστασία σε ένα μεγάλο αριθμό πτηνών, θηλαστικών, ψαριών και άλλων οργανισμών. Δασικό οικοσύστημα είναι το οικοσύστημα των φυτών και ζώων, στο οποίο κυριαρχούν τα δενδρώδη δασικά είδη. Τα κυριότερα δασικά είδη των ελληνικών δασών είναι: οι δρυς κατά 35% , τα πεύκα κατά 25% ,τα έλατα 19%, οι οξιές κατά 10% και καστανιές 2%.

Η ρύπανση του αέρα


Όλο και περισσότερο τα τελευταία χρόνια γίνεται λόγος για τη ρύπανση του περιβάλλοντος, αν και πολλές φορές δεν είναι απόλυτα κατανοητό τι σημαίνει ρύπανση περιβάλλοντος, πως προκαλείται, αν υπάρχουν τρόποι να αντιμετωπισθεί και ποιες είναι οι επιπτώσεις στην υγεία μας.
Η περιβαλλοντική ρύπανση είναι άμεσα συνυφασμένη με την εξέλιξη της τεχνολογίας και της επιστήμης, η πρόοδος των οποίων εκτός από σημαντικά οφέλη που προσφέρει στην ανθρωπότητα έχει επίσης και δυσμενείς επιπτώσεις στο περιβάλλον και κατά συνέπεια στην υγεία των ανθρώπων («το τίμημα της εξέλιξης»). Μόνος υπεύθυνος για τη ρύπανση του περιβάλλοντος είναι μονίμως ο άνθρωπος. Οι αιτίες της ρύπανσης είναι μάλλον σε όλους γνωστές:
α) Η άγνοια, η ασυνειδησία και η ανευθυνότητα.
β) Τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα, η κερδοσκοπία και απληστία.
γ) Ατυχήματα (τον τελευταίο καιρό, σε πλοία και πυρηνικά εργοστάσια είναι πολλά, κακές συνήθειες και σκόπιμες ενέργειες.
Το πρόβλημα έχει αρχίσει να λαμβάνει ανησυχητικές διαστάσεις ιδίως στα μεγάλα αστικά κέντρα. Ενδεικτικά μόνο αναφέρουμε ότι 60.000 θάνατοι κάθε χρόνο στις μεγαλουπόλεις της Ευρώπης και 3.000.000 σε παγκόσμια κλίμακα οφείλονται στην μακροχρόνια έκθεση ρύπων της ατμόσφαιρας (από την έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για το περιβάλλον).
Η επίδραση που έχει το περιβάλλον στην υγεία είναι γνωστή από τους αρχαίους χρόνους. Ο πατέρας της Ιατρικής Επιστήμης Ιπποκράτης αναφέρει στο έργο του «περί αέρων υδάτων τόπων» ότι το κλίμα ρυθμίζει την υγεία του ανθρώπου. Είναι επίσης γνωστό ότι κατά τη διερεύνηση των ασθενειών πολύ σημαντικό ρόλο παίζει η λήψη επαγγελματικού ιστορικού του ασθενούς, καθώς πολλά νοσήματα σχετίζονται άμεσα με το περιβάλλον. Άλλωστε υπάρχει ολόκληρη ομάδα νοσημάτων που ονομάζονται «επαγγελματικά νοσήματα». Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι η «πνευμονοκονίωση» των ανθρακωρύχων, η αμιάντωση (καλοήθης αλλά και κακοήθης μορφή που οφείλεται αποκλειστικά στον αμίαντο), κά. Επίσης μια σειρά νοσημάτων προκαλούνται από τις συνθήκες του περιβάλλοντος, όπως η ενδημική βρογχοκήλη (διόγκωση του θυρεοειδούς αδένα) σε ορισμένες περιοχές όπου υπάρχει έλλειψη ιωδίου, η φυματίωση που σχετίζεται άμεσα με ανθυγιεινές συνθήκες διαβίωσης κλπ.

Απορρίμματα, υπάρχουν λύσεις

Θα σχολιάσουμε με τα παιδιά το άρθρο που αναφέρεται για το νησί μας τη Ρόδο, το οποίο θα το βρούμε στο http://anasa.pblogs.gr/2009/01/415075.html και θα προσπαθήσουμε με την τεχνική της διαλεκτικής αντιπαράθεσης ή συντονισμένης συζήτησης ή debate τα υπέρ και τα κατά, χρησιμοποιώντας και ως παράρτημα τη σελίδα http://users.otenet.gr/~kpe-soufli/garbage.htm

Το νερό, πολύτιμες σταγόνες



Το νερό είναι απαραίτητο σε όλους τους ζωντανούς οργανισμούς. Όπου υπάρχει ζωή, υπάρχει νερό και όπου υπάρχει νερό, μπορεί να υπάρξει ζωή. Οι άνθρωποι δεν χρειάζονται νερό μόνο για να πίνουν αλλά και για διάφορες άλλες δραστηριότητες, όπως το πλύσιμο, το μαγείρεμα και το πότισμα. Το νερό χρησιμοποιείται ακόμη, σε μεγάλες ποσότητες, και σε πολλά εργοστάσια για την επεξεργασία των προϊόντων και τη λειτουργία των μηχανημάτων. Επειδή ο πληθυσμός της γης και οι ανθρώπινες δραστηριότητες αυξάνονται συνεχώς, χρησιμοποιούμε όλο και περισσότερο γλυκό νερό. Με τον τρόπο αυτό, όπως υποστηρίζουν οι επιστήμονες, το γλυκό νερό ρυπαίνεται και μειώνεται σε σχέση με το αλμυρό. Έτσι, κάθε σταγίνα νερού μας είναι πολύτιμη και γι' αυτό θα πρέπει να χρησιμοποιούμε μόνο όσο νερό μας χρειάζεται και να μην το σπαταλάμε.


Στην Κύπρο έχει αρχίσει μία πολύ αξιόλογη εκστρατεία για την εξοικονόμηση νερού. Μπορείτε να επισκεφθείτε την αρχική σελίδα http://www.moa.gov.cy/moa/agriculture.nsf/index_gr/index_gr?OpenDocument αλλά και τις εξής σελίδες που έχω ξεχωρίσει


  1. http://www.moa.gov.cy/moa/wdd/Wdd.nsf/measures_gr/measures_gr?OpenDocument&Click=&print

  2. http://www.moa.gov.cy/moa/wdd/Wdd.nsf/leaflets_gr/510BDDC135EE267FC2256E5900285A4A/$file/Page%201-2%20(376%20%20KB).pdf

  3. http://www.moa.gov.cy/moa/wdd/Wdd.nsf/leaflets_gr/4335CC164FCBBBADC22573AD002602AF/$file/Page2.pdf

  4. http://www.moa.gov.cy/moa/wdd/Wdd.nsf/leaflets_gr/4335CC164FCBBBADC22573AD002602AF/$file/Page1.pdf

  5. http://www.moa.gov.cy/moa/wdd/Wdd.nsf/leaflets_gr/4BEB3408DB8BAAE1C22573AD00281B4D/$file/Page2.pdf

Θέλω καθαρές θάλασσες και ακτές



Με αυτό το έξυπνο παιχνίδι της εταιρείας WIND, θα εμφυσύσουμε στα παιδιά του δημοτικού με έξυπνο, χαλαρωτικό και διασκεδαστικό τρόπο ότι δεν πρέπει να πετάμε σκουπίδια στις ακτές। Αυτό θα γίνει με τη βοήθεια του ακόλουθου link:
http://www.helmepajunior.gr/game003.html


Η Ελλάδα έχει πολλές παραλίες και ακρογιάλια, που αποτελούν οικοσυστήματα. Πολλά από αυτά κινδυνεύουν από τη ρύπανση, την υπερβολική αλιεία αλλά και από άλλες ανθρώπινες δραστηριότητες, που γίνονται χωρίς σεβασμό στο περιβάλλον. Οι άνθρωποι, στην προσπάθειά μας να προστατέψουμε το περιβάλλον της θάλασσας και των ακτών, είναι ανάγκη να ακολουθούμε κάποιους κανόνες. Ψαρεύουμε με κατάλληλους τρόπους και τόσο ώστε να μη διαταράσσεται η ισορροπία του θαλάσσιου οικοσυστήματος. Με ειδικά φίλτρα καθαρίζουμε τα νερά των αποχετεύσεων (βιολογικός καθαρισμός). Χρησιμοποιούμε στις καλλιέργεις ουσίες που ρυπαίνουν λιγότερο τα ποτάμια και τη θάλασσα. Χρησιμοποιούμε κατάλληλα χρώματα για το βάψιμο των πλοίων και δε ρίχνουμε σκουπίδια στη θάλασσα. Έιναι και στο δικό μας χέρι να διατηρήσουμε τις θάλασσες και τις ακτές όμορφες και καθαρές.

Τα δάση εκπέμπουν σήμα κινδύνου


Το δάσος είναι ένα σύνολο από δέντρα, θάμνους και άλλα φυτά που δημιουργούν ένα ξεχωριστό περιβάλλον όπου ζουν πολλά ζώα. Κάθε δάσος είναι ένα οικοσύστημα. Τα δέντρα, με τις ρίζες τους, συγκρατούν το έδαφος και τα νερά της βροχής και έτσι αποφεύγονται οι πλημμύρες.

Μερικές από τις αιτίες που κινδυνεύει το δάσος να καταστραφεί είναι: α)το κάψιμο των ξερών χόρτων β)το κάψιμο των σκουπιδιών γ)το πέταμα αναμμένων τσιγάρων δ)το άναμμα φωτιάς για ψήσιμο ε)ο εμπρησμός στ)οι κεραυνοί ζ)η υπερβολική ζέστη και οι λίγες βροχές η)το κόψιμο πολλών δέντρων για τη βιομηχανία θ)το ξερίζωμα δέντρων για να γίνουν βοσκοτόπια, οικόπεδα ή χωράφια που θα καλλιεργηθούν. Λόγω αυτών και πολλών άλλων αιτιών τα δάση καταστρέφονται και όλο και λιγοστεύουν.

Εδώ θα ήθελα να παρουσιάσω ένα πολύ ωραίο κείμενο που βρέθηκε από άλλο ιστότοπο

"Κάτω απ' τη βροχή στο μικρό μονοπάτι βαδίζω. Οι φυλλωσιές των δέντρων
κλέβουν λίγο νερό απ' το πρόσωπο και το σώμα μου μα δεν πειράζει. Μπορώ να το μοιραστώ μαζί τους.Εδώ και λίγη ώρα άρχισε να σκοτεινιάζει. Φιλική σαν είμαι ξέρω πως το δάσος θα' ναι αβρό μαζί μου. Η νύχτα φίλη κι αδελφή θα πλησιάσει με τα πλάσματά της
κι εγώ η οδοιπόρος ένα απ' αυτά. Κανείς δεν με κλείνει έξω παρά ο εαυτός μου
αν αφεθώ και φοβηθώ. Το τραγούδι του κούκου σε λίγο θ' αρχίσει. Ο τραγουδιστής της νύχτας θα με χαιρετήσει. Να ένα ξέφωτο! Πόσο μικροσκοπικά φαίνονται τα σπίτια από εδώ ψηλά!
Να και τα πρώτα λαμπάκια που ανάβουν. Ένα-ένα. Σαν αστεράκια που εμφανίζονται σιγά-σιγά να στρώσουν το χαλί της γης σαν σε αρμονία με αυτό τ' ουρανού! Αυτή η πλατιά πέτρα θα με φιλοξενήσει απόψε. Ίσως αυτό το ξέφωτο, να είναι ένα απ' τα ωραιότερα καταλύματα στη φύση κι εγώ τυχερή που η βροχή έγινε ψιχάλα κι ως φαίνεται όλοι συνηγορούν στο να μου προσφέρουν μια αξέχαστα ρομαντική βραδιά στον πνεύμονα της ζωής μας -το δάσος-!

Το πράσινο στις πόλεις


Μερικές πόλεις είναι χτισμένες κοντά σε δάσος. Μέσα σε πόλεις οι άνθρωποι φρόντισαν να φτιάξουν πάρκα και κήπους ή να διατηρήσουν κάποια από αυτά που υπήρχαν από παλιά. Αυτό το έκαναν για πολλούς λόγους. Ένας λόγος είναι ότι τα φυτά είναι "εργοστάσια" που παράγουν οξυγόνο, το οποίο είναι αναγκαίο για την αναπνοή. Πέντε ή έξι μεγάλα δέντρα μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες που έχει ένας άνθρωπος σε οξυγόνο. Τα φυτά των πόλεων γίνονται σύμμαχοί μας στην αντιμετώπιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Τα πάρκα, τα άλση, οι κήποι, οι πλατείες με πράσινο ομορφαίνουν τις πόλεις μας και είναι τόποι χαράς και ξεκούρασης για τους κατοίκους. Το πράσινο στις πόλεις είναι απαραίτητο. Γι' αυτό φροντίζουμε να δημιουργούμε περισσότερους χώρους πράσινου στο δήμο μας, στο σχολείο και στο σπίτι μας.

Ζώα που κινδυνεύουν στην Ελλάδα

Πολλά ζώα, πουλιά, αλλά και φυτά στην Eλλάδα κινδυνεύουν με εξαφάνιση ή έχουν ήδη εξαφανιστεί λόγω της ανθρώπινης παρέμβασης.
H καφέ αρκούδα
βρίσκεται σε αυτόν τον πλανήτη εδώ και 25.000.000 χρόνια. Ωστόσο αυτήν τη στιγμή είναι ζήτημα αν σε ολόκληρη την Eυρώπη υπάρχουν 200 άτομα του είδους από τα οποία περίπου τα 120 ζουν στην Eλλάδα. Aν και στην πραγματικότητα δεν είναι επιθετική παρά μόνο στην περίπτωση που κάποιος απειλήσει τα μικρά της, οι άνθρωποι την κυνηγούν ανελέητα και καταστρέφουν τους τόπους όπου ζει και μπορεί να βρει την τροφή της, που κατά 60% είναι καρποί του δάσους.

Eνα ακόμα ζώο που ζει αποκλειστικά στην Eλλάδα από τις χώρες της Eυρωπαϊκής Eνωσης είναι το τσακάλι

που αυτήν τη στιγμή θεωρείται το πλέον απειλούμενο είδος θηλαστικού.

Kαι αν για τα δύο παραπάνω είδη υπάρχει η εξήγηση των καταστροφών που προκαλούν για το κυνήγι τους εκ μέρους των ανθρώπων, δεν συμβαίνει το ίδιο και με τα δελφίνια που ανήκουν επίσης στα είδη που κινδυνεύουν με εξαφάνιση. Tα δελφίνια είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στη θαλάσια ρύπανση, ενώ συχνά δεν βρίσκουν τροφή λόγω της υπεραλίευσης.


H θαλάσσια χελώνα καρέτα καρέτα

είναι το μόνο είδος θαλάσσιας χελώνας που αναπαράγεται στην Eλλάδα και παρά τις τεράστιες προσπάθειες που έχουν γίνει για τη διάσωσή της ακόμα κινδυνεύει με εξαφάνιση. Δυστυχώς γι' αυτήν γεννάει τα αυγά της σε παραλίες όπου ο τουρισμός είναι ιδιαίτερα αναπτυγμένος, με αποτέλεσμα τα μικρά της αμέσως μόλις βγουν από τα αυγά να σκοτώνονται πριν καταφέρουν να φτάσουν στη θάλασσα.


H μεσογειακή φώκια μονάχους-μονάχους

δεκαπέντε εκατομμύρια χρόνια μετά την εμφάνιση του είδους στον πλανήτη κινδυνεύει επίσης να εξαφανιστεί. Yπολογίζεται ότι στη Mεσόγειο έχουν απομείνει περίπου 400-500 φώκιες από τις οποίες οι μισές ζουν στην Eλλάδα. Πολλά είδη πουλιών επίσης κινδυνεύουν να εξαφανιστούν λόγω του γεγονότος ότι η ανθρώπινη παρέμβαση έχει καταστρέψει τους τόπους όπου κατοικούσαν. Eίναι χαρακτηριστικό ότι ο γυπαετός που κατοικούσε παλιά σε περιοχές των Bαλκανίων και στις Aλπεις, τώρα βρίσκεται μόνο στην Kρήτη. Mε εξαφάνιση κινδυνεύουν επίσης και άλλα πουλιά της άγριας πανίδας, όπως ο βασιλαετός, η λεπτομύτα, το κιρκινέζι, το κεφαλούδι, ο μαυροπετρίτης, ο αιγαιογλάρος, η λαγγόνα, η βαλτόπαπια, ο σπιζαετός, η νανόχηνα που είναι η σπανιότερη χήνα της Eυρώπης.
Για να μη βλέπουμε στο μέλλον κάποια είδη ζώων και φυτών μόνο από τις φωτογραφίες τους, ας κάνουμε κάτι. Αξίζει να ενημερωνόμαστε, να ενδιαφερόμαστε και να προστατεύουμε τη φύση, γιατί η ΦΥΣΗ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΜΑΣ

Ζώα που κινδυνεύουν να εξαφανιστούν ανά τον κόσμο



Δεν είμαστε μόνοι στον πλανήτη. Αυτό είναι γνωστό, όσο και αν κάποιους τους αφήνει αδιάφορους. Τα ζώα και τα φυτά κινδυνεύουν επίσης από τις επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών που έχουν συντελεστεί κυρίως εξαιτίας της αλόγιστης χρήσης των φυσικών πόρων και της εγωκεντρικής νοοτροπίας του σύγχρονου ανθρώπου.

Σήμερα μάλιστα απειλούνται περισσότερα είδη φυτών και ζώων από ποτέ άλλοτε και για αυτό απαιτείται άμεση δράση πριν να είναι αργά. Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις των επιστημόνων, τα δυο τρίτα των φυσικών οικοσυστημάτων παρακμάζουν, ενώ η ετήσια «κόκκινη λίστα» απειλούμενων ζώων και φυτών της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN) περιλαμβάνει πλέον το μεγαλύτερο αριθμό απειλούμενων ειδών που έχει σημειωθεί ποτέ.Η βιοποικιλότητα στην ΕυρώπηΑπειλούμενα είδη:

• 42% των ενδημικών θηλαστικών

• 43% των πτηνών

• 45% των πεταλούδων

• 30% των αμφιβίων

• 45% των ερπετών

• 52% των ψαριών του γλυκού νερού

• 800 είδη φυτών

Επίσης, στην Ευρώπη έχουμε πλέον λιγότερα παρθένα εδάφη, υποβάθμιση της ποιότητας του εδάφους και άγονες θάλασσες, τα περισσότερα αλιευτικά αποθέματα των οποίων βρίσκονται κάτω από τα ασφαλή όρια.
''Σήμερα μάλιστα απειλούνται περισσότερα είδη φυτών και ζώων από ποτέ άλλοτε και για αυτό απαιτείται άμεση δράση πριν να είναι αργά."

Η βιοποικιλότητα στον κόσμο
• Από τα 400 είδη πεταλούδας της Αυστραλίας, από τα οποία σχεδόν 200 ζουν μόνο στη συγκεκριμένη ήπειρο, τα μισά σχεδόν θα εξαφανιστούν.

• Η σαβάνα Σεράδο στη Βραζιλία φλερτάρει πλέον με την καταστροφή, αφού κινδυνεύει να εξαφανιστεί το 45% των ενδημικών φυτών της, δηλαδή περίπου 2.000 είδη.
• Στην έρημο Τσιουάουα του Μεξικού, προβλέπεται στο μέλλον ιδιαίτερα εκτεταμένη καταστροφή, επειδή τα απειλούμενα είδη θα πρέπει να ταξιδέψουν μεγάλες αποστάσεις για να φτάσουν σε ψυχρότερα κλίματα.
• Στην περιοχή του Ακρωτηρίου της Νότιας Αφρικής οι επιστήμονες προβλέπουν ότι θα εξαφανιστεί το 30 ως 40% των Proteaceae, μιας οικογένειας ανθοφόρων φυτών που περιλαμβάνει το εθνικό άνθος της Νότιας Αφρικής, τη βασιλική protea.
• Απειλούνται σοβαρά περιοχές και είδη του φυτικού ή ζωικού βασιλείου που θεωρούνται ότι ανήκουν στα θαύματα της φύσης, όπως τα δάση του Αμαζονίου, οι παγετώνες των Ιμαλαΐων και τα κοραλλιογενή νησιά.
• Μεγάλο κίνδυνο καταστροφής διατρέχουν επίσης τα δέντρα Alerce στη Χιλή και την Αργεντινή, κυρίως λόγω των παρατεταμένων περιόδων ξηρασίας και του αυξημένου κινδύνου πυρκαγιών.
• Τον 20ο αιώνα χάθηκε το 90% του πληθυσμού των τίγρεων.
• Μερικές δωδεκάδες είναι ο αριθμός των ρινόκερων που έχουν απομείνει στη γη. • Οι θαλάσσιες χελώνες και οι φώκιες είναι μερικά μόνο από τα είδη του ζωικού βασιλείου που κινδυνεύουν.
• Οι αφρικανικοί ελέφαντες αποδεκατίζονται (ακόμα) για το πολύτιμο ελεφαντόδοντό τους που εξακολουθεί να έχει ζήτηση από τους ασυνείδητους ανθρώπους. • Ο πληθυσμός της πολικής αρκούδας έχει μειωθεί σημαντικά, εξαιτίας των κλιματικών αλλαγών που έχουν ως συνέπεια το λιώσιμο των πάγων.


Βρισκόμαστε μπροστά σε έναν σοβαρό κίνδυνο, αλλά ποτέ δεν είναι αργά. Αρκεί να δράσουμε τώρα, να συμβάλλουμε όλοι στην καταπολέμηση του φαινομένου του θερμοκηπίου, επιλέγοντας έναν τρόπο ζωής πιο φιλικό προς το περιβάλλον, και να πιέσουμε τις κυβερνήσεις να πάρουν μέτρα προστασίας της βιοποικιλότητας.
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_world_100028_09/01/2004_89649 Επισκεφθείτε και αυτό το site, όπου υπάρχει ένα σχετικό άρθρο.